Evrim Nedir? Darwin'in Evrim Kuramı..

            Evrim bugün pek çok alanda kullanılan bir terim olmuştur. Ekonominin evrimi, astronominin evrimi, politikanın evrimi gibi pek çok alana yayılmıştır.

            Biyolojik evrim ise canlı türlerinin nesilden nesile kalıtsal değişime uğrayarak ilk halinden farklı özellikler kazanmasıdır. Biyolojik evrim denildiği zaman ise birçoğumuzun aklına gelen ilk isim büyük olasılıkla Charles Darwin’dir. Evrim konusunu onunla özdeşleştirmiş bulunmaktayız. Fakat evrim ile ilgili görüşlerin ileri sürülmesi tabi ki de ilk olarak Darwin ile başlamadı. Çok daha öncesinde M.Ö. 6. yüzyılda yaşayan İyonyalı filozoflar evrimden söz etmişlerdir. Thales, Anaksimandros, Herakleitos, Aristotales, gibi pek çok düşünür canlılığın oluşumu ve gelişimi üzerine düşünmüş ve fikirlerini ortaya atmışlardır. Örneğin Thales tüm nesneler ve canlıların sudan oluştuğunu düşünmekteydi. Anaximander, canlıların kaynağının deniz olduğunu ve balık olan atalarımızdan evreleşerek bugünkü formumuza ulaştık demekteydi.

            Aristotales’da evrim düşüncesi daha belirgindi. Görüşlerinde ise ilginç noktalar vardı: Organizmaların basitten karmaşığa doğru geliştiğini, canlıların ilkel düzeyde kendiliğinden oluştuğunu, canlılarda organizmaların ihtiyaca göre oluştuğu gibi.

           Bu düşünceler elbette Ortaçağ teolojisinde kabul göremez türdendi. Tüm gerçek kutsal kitaptaydı ve evrim düşüncesi sapıklıktan ibaretti.

           Fakat Aydınlanma Çağı beraberinde özgür düşünceyi de getirdi. Bir Fransız doğa bilimcisi olan Buffon fosil ve diğer kanıtlara dayanarak canlı türlerin evrimle oluştuğu görüşüne ulaşmıştı. Fakat bu düşüncesiyle kilisenin tepkisini de üzerine çekmişti. Bu nedenle de sözlerini geri aldığını açıklayarak sessizliğe gömüldü.

            Evrim teorisine destek sağlayan bir başka girişim de modern sınıflandırma yöntemine ilişkin çalışması ile Linnaeus’tan geldi.

            Charles Darwin’in dedesi Erasmus Darwin canlıların yaşam döngüleri ile edindikleri beceri veya özelliklerin yeni kuşaklara aktarılmasıyla evrimleştiği görüşündeydi.

            Fransız doğa bilimci Lamark, Erasmus Darwin’in görüşünü geliştirerek oldukça tutarlı bir kuram ortaya attı. Canlıların yaşam döngülerinde kazandıkları özelliklerin ya da uğradıkları değişikliklerin kalıtsal yoldan yeni kuşaklara geçtiğini açıkladı. Bu değişiklerin ise çevre koşullarının etkisiyle olabileceği gibi, organların kullanış veya kullanışsızlığı nedeniyle de olabileceğini belirtti. Lamarck, çevredeki yavaş değişikliklerin canlılarda yeni ihtiyaçlar doğurduğunu, bu ihtiyaçlar sonucunda canlıların hareketlerinin bedenlerinde değişiklikler oluşturduğunu ve bu değişikliklerin sonraki nesillere aktarıldığını söyledi: Kullanılan organlar sinirsel sıvıdan daha çok faydalanıp gelişiyor, buna karşın kullanılmayan organlar köreliyordu. Bilinen en ünlü örneğe göre zürafaların boyunları yüksek dallardaki yaprakları yiyebilmek için uğraşmaları sonucunda uzamıştır ve bu özellik sonraki nesillere aktarılıp türün özelliği olmuştur. Ancak Lamark’ın bu görüşü bilinen kimi evrensel verilere ters düştüğünden bir türlü benimsenememişti.

 

            Darwin’in kuramının iki temel ilkesi vardır. Biricisi canlıların Dünya’da, yeni türlerin oluşumuna yol açan sürekli ama yavaş giden değişimi. İkincisi ise olumsuz koşullara dayanabilen canlıların yaşamlarını sürdürebilmelerine olanak tanıyan doğal seçilimdir. Birinci nokta, türlerin sabitliği varsayımını içeren yerleşik öğeye ters düşmekteydi. İkinci nokta, evrimin, tüm ereksel görünümüne karşın salt mekanik terimlerle açıklanabileceğini göstermekteydi.

            Darwin’in kuramının dayandığı üç olgu vardır. İlki, üreme biçimleri ne olursa olsun, canlıların geometrik diziyle çoğalma eğilimidir. İkinci olgu, bu eğilime karşın türlerde nüfusun aşağı yukarı sabit kaldığıdır. Darwin bu iki olgudan “yaşam savaşımı” ilkesine ulaşır. Üçüncü olgu canlıların az ya da çok belirgin farklılıklar sergilemesidir. Yasam savaşımı ilkesiyle birleşen bu olgu, Darwin’e temel ilkesi olan doğal seçilim kavramını sunar. Belli bir çevreden farklı özellikler taşıyan bireyler arasında yaşam savaşı varsa, doğal koşullara uyum bakımından, özelliklerce üstünlük sağlayan bireylerin (türlerin) egemenlik kurması, diğerlerinin elenmesi kaçınılmazdır.